پرستاری به عنوان یکی از ارکان حیاتی نظام سلامت، در ایران با چالش‌های متعددی از جمله کمبود نیروی انسانی، اضافه‌کاری‌های اجباری و پرداخت‌های نامناسب دست و پنجه نرم می‌کند. در این شرایط، جذابیت شغلی برای پرستاران در کشورهای دیگر به ویژه برای پرستاران ایرانی در حال افزایش است. این موضوع نه تنها بر کیفیت خدمات درمانی تأثیر می‌گذارد بلکه به خروج نیروی متخصص از کشور و ناتوانی در تأمین نیازهای بهداشتی جامعه منجر می‌شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،در نظام سلامت ایران، حدود ۲۰۰ هزار پرستار مشغول به کار هستند که به رغم خدمات ارزشمندی که ارائه می‌دهند، با چالش‌های جدی مواجه‌اند. کمبود نیروی انسانی، اضافه‌کاری‌های اجباری و تأخیر در پرداخت حقوق از جمله مشکلاتی است که پرستاران را تحت فشار قرار می‌دهد. احمد نجاتیان، رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری، در گفت‌وگویی تفصیلی به بررسی این مشکلات پرداخته و بر اهمیت نیروی انسانی متخصص در ارائه خدمات با کیفیت تأکید کرده است.
اهمیت نیروی انسانی در نظام سلامت
نجاتیان تأکید کرد که بدون نیروی انسانی متخصص، نظام سلامت معنایی نخواهد داشت. پرستاران به عنوان یکی از سه رکن اصلی نظام سلامت (به همراه پزشکان و داروسازان) نقش کلیدی در ارائه خدمات به بیماران دارند. بر اساس مستندات بین‌المللی، کمبود پرستار می‌تواند به افزایش خطاهای دارویی و مرگ‌ومیر در بیماران منجر شود. او همچنین به نسبت‌های مختلف پرستار به تخت اشاره کرده و گفت که در حالی که میانگین جهانی این نسبت ۳.۵ است، این رقم در ایران تنها ۱.۸ است.
چالش‌های اضافه‌کاری اجباری
یکی از معضلات بزرگ پرستاران، اضافه‌کاری‌های اجباری است که به دلیل کمبود نیروی انسانی به وجود آمده است. نجاتیان بیان کرد که این وضعیت به عنوان یک پدیده نامبارک شناخته می‌شود و بر کیفیت خدمات ارائه شده تأثیر منفی دارد. متوسط ساعت اضافه‌کاری پرستاران در برخی دانشگاه‌ها به ۷۰ ساعت در ماه می‌رسد که این موضوع نه تنها به سلامت جسمی و روحی پرستاران آسیب می‌زند، بلکه کیفیت مراقبت از بیماران را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
مهاجرت پرستاران ایرانی
در سال‌های اخیر، اقبال کشورهای پیشرفته به جذب پرستاران ایرانی افزایش یافته است. نجاتیان توضیح داد که شرایط کاری و مالی نامناسب در ایران، بسیاری از پرستاران را به فکر مهاجرت و پذیرش پیشنهادات وسوسه‌انگیز کشورهای دیگر می‌اندازد. این در حالی است که در سال گذشته، حدود ۱۵۰۰ پرستار از بخش دولتی خارج شده‌اند.
نیاز به تغییرات ساختاری
نجاتیان بر لزوم جذب ۱۰۰ هزار پرستار جدید برای تأمین حداقل استانداردهای بهداشتی تأکید کرد. او به مشکلات مالی دانشگاه‌های علوم پزشکی و تأخیر در پرداخت کارانه‌های پرستاران نیز اشاره کرد و گفت که این موضوع باعث کاهش جذابیت شغلی در پرستاری شده است. به گفته او، دولت باید با تأمین منابع مالی لازم و اجرای برنامه‌های حمایتی، شرایط کاری پرستاران را بهبود بخشد.
چالش‌های موجود در حوزه پرستاری نه تنها بر کیفیت خدمات درمانی تأثیر می‌گذارد بلکه می‌تواند به مشکلات جدی‌تری در آینده منجر شود. از این رو، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق و حمایت‌های لازم از پرستاران برای بهبود شرایط کاری و جلوگیری از مهاجرت نیروی انسانی متخصص ضروری است. با توجه به روند سالمندی جمعیت و افزایش نیاز به خدمات بهداشتی، توجه به مسایل پرستاری باید در کانون سیاستگذاری‌های بهداشتی قرار گیرد.