اختلاف‌نظرها و بحث‌های متعدد در مورد موثر و بی‌خطر بودن مصرف داروهای استاتین این روزها موجب سردرگمیِ بیماران شده است.
به گزارش ایسنا، استاتین‌ها میزان کلسترول بد خون را کاهش می‌دهند و هرچه مقدار کلسترول افزایش یابد احتمال حمله قلبی در فرد بیشتر می‌شود. در صورتی که فرد دچار نوعی نارسایی ژنی باشد سطح کلسترول خون او بالا می‌رود و بنابراین بیشتر در معرض حمله قلبی قرار می‌گیرد.
پیش از تولید داروهای استاتین، پزشکان در برابر پیشگیری از حملات قلبی ناتوان بودند زیرا دارویی موثر برای کاهش میزان کلسترول بد وجود نداشت تا مصرف آن، عوارض جانبی غیرقابل تحملی را متوجه فرد نکند اما ورود داروهای استاتین به بازار، شرایط را کاملا تغییر داد.
در حال حاضر افراد مبتلا به هیپرکلسترولمی فامیلی (نوعی نارسایی ژنی) می‌توانند از داروی استاتین مصرف کنند و انتظار می‌رود طول عمر طبیعی خود را داشته باشد. علاوه بر این در صورتی که فرد دچار حمله قلبی شود صرف نظر از میزان کلسترول شواهد فراوانی وجود دارد که نشان می‌دهد خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را کاهش می‌دهد.
اما چالش‌ها و بحث‌ها زمانی مطرح شد که تجویز داروی استاتین به افراد سالم مورد بررسی قرار گرفت؛ افرادی که به نارسایی ژنی مبتلا نبوده و علائم بیماری قلبی در آنان مشاهده نمی‌شد تا مشخص شود که آیا این داروها می‌تواند از بروز حمله قلبی در آینده در آنان جلوگیری کند؟ در صورتی که پزشک از این دارو برای فرد سالم تجویز می‌کرد به این امید که او در آینده دچار حمله قلبی نشود اما در عین حال به دنبال آن بود تا مطمئن شود این دارو هیچ ضرری نخواهد داشت چراکه تمامی داروها با عوارض جانبی همراه هستند.
استاتین‌ها خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را در افرادی که حتی سطح کلسترول نسبتاً پایینی دارند کاهش می‌دهد. بنابراین بیمار و پزشک لازم است در مورد این سه موضوع اطلاعات کافی به دست آورد:
– احتمال اینکه فرد بدون دریافت هیچ نوع درمانی طی چند سال آینده دچار حمله قلبی یا سکته مغزی شود به چه میزان است؟
خطر ابتلا به این مشکلات با مصرف داروی استاتین به چه میزان کاهش می‌یابد؟
– و احتمال عوارض جانبی مصرف این داروها چقدر است؟
با در نظر گرفتن برخی واقعیت‌های مشخص از قبیل سن، جنسیت، مصرف یا عدم مصرف سیگار، سطح فشار خون، سطح کلسترول و سابقه خانوادگی پزشک می‌تواند خطر احتمالی ابتلای فرد به حمله قلبی و سکته مغزی را طی ۱۰ سال آینده ارزیابی کند. همچنین شواهد مرتبط به فوائد و عوارض جانبی مصرف استاتین‌ها از آزمایش‌های کلینیکی روی این دارو به دست آمده است.
بررسی شواهد آزمایش‌های متعدد نشان می‌دهد استاتین‌ها می‌توانند خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را حتی در افرادی که دچار سطح پایینی از کلسترول هستند، کاهش دهد. اما از آنجایی که بیشتر افرادی که از سطح پایین کلسترول برخوردارند کمتر در معرض سکته قلبی هستند بسیاری از آنان نیاز دارند تا به منظور پیشگیری از ابتلا به حمله قلبی تحت درمان قرار گیرند. در این شرایط در صورتی که خطرهای مرتبط با مصرف استاتین وجود نداشته باشد جای نگرانی نیست.
اما چه خطراتی وجود دارد؟
مطالعات از وجود سه خطر جدی اما نادر حکایت دارند. افرادی که از این داروها مصرف می‌کنند در معرض ابتلا به دیابت نوع دو هستند. همچنین خطر سکته هموراژیک در مصرف کنندگان داروی استاتین به طور ناچیزی افزایش می‌یابد. سومین خطر این است که داروی استاتین موجب بروز عارضه‌ای به نام میوپاتی می‌شود؛ بیماری که با علامت درد ماهیچه‌ای و وجود شواهدی مبنی بر آسیب دیدگی ماهیچه‌ها در تست خون مشخص می‌شود.
اما همچنان این پرسش مطرح است که آیا مصرف داروی استاتین صحیح است یا خیر؟ به گفته کارشناسان، اگر فرد در معرض خطر زیادی باشد لازم است از این دارو مصرف کنند. خطر مصرف نکردن قرص استاتین از مشکلات مرتبط با مصرف آن برای فردی که ضرورت دارد این دارو را مصرف کند خیلی بیشتر است. اگر در این گروه جای نمی‌گیرید از پزشک معالج خود درخواست کنید تا خطراتی که سلامتی شما را تهدید می‌کند بررسی کرده و سپس بهترین روش برای کاهش این خطرات را انتخاب کند.
برای بسیاری از افراد تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی توصیه می‌شود و لازم به مصرف داروی استاتین نیست. همچنین در صورتی که پزشک مصرف استاتین را توصیه کند و بیمار دچار عوارض جانبی شد، لازم است با کاهش دوز مصرفی یا تغییر در مصرف آن، این مشکل را حل شود.
به گزارش روزنامه گاردین، همچنین برخی آزمایش‌های کلینیکی حاکی از آن است که داروهای استاتین بی خطر و موثر هستند هر چند تنها بیمار و پزشک می‌تواند تصمیم بگیرد آیا مصرف این دارو صحیح است یا نه؟
منبع خبرگزاری ایسنا